Onrechtmatige opzegging bankrelatie... En nu?

In toenemende mate ontvangen wij vragen van cliënten die een besluit van hun bank ontvangen waarin gedreigd wordt de bankrelatie te beëindigen. Dit betreft bankrelaties met zowel particulieren alsook bedrijven. Een dergelijk dreigement heeft mogelijk een grote impact op diegenen die het betreft. Niet alleen dreigen ze hun bancaire diensten te verliezen maar ze dreigen ook op zogenaamde IVR of EVR registers te worden ingeschreven. Het IVR (register) is een intern verwijzingsregister waardoor de klant niet meer bij de betreffende bank (en de groep waartoe die bank behoort) zou kunnen bankieren. Plaatsing op het EVR (register) is nog ingrijpender. Daarbij worden namelijk de gegevens van de betreffende bankklant op een extern verwijzingsregister geplaatst dat toegankelijk is voor alle bankinstellingen (en andere financiële instellingen). Velen durven een besluit van een machtige bank niet aan te vechten. Echter, dit hoeft niet altijd te leiden tot een daadwerkelijke beëindiging. Er valt iets tegen te doen.

De eerste vraag die rijst is: mag de bank een bankrekening beëindigen? In beginsel mag een bank dat doen als de reputatie van die bank in gevaar komt door het aanhouden van de bancaire relatie met een persoon of bedrijf. Die reputatieschade treedt al snel op als de bank vermoedt dat een bankrekening wordt gebruikt bij de financiering van terreurgroepen of bij het witwassen van crimineel geld. Ongewone activiteiten, zoals activiteiten die buiten de beschrijving van een onderneming vallen, of transacties kunnen aanleiding geven tot dit vermoeden.

Echter, een bank moet bij een beëindigingsbesluit wel zorgvuldig handelen. Een bank heeft namelijk een maatschappelijke functie. Zonder bankrekening is het moeilijk om te functioneren in onze samenleving. Deze zorgplicht staat beschreven in artikel 2 lid 1 van de Algemene Bankvoorwaarden waaraan banken zich moeten houden: “Wij zijn bij onze dienstverlening zorgvuldig en houden hierbij zo goed mogelijk rekening met uw belangen. Dit doen wij op een manier die aansluit bij de aard van de dienstverlening. Deze belangrijke regel geldt altijd”. De bijzondere bevoegdheid van een bank om een bankrelatie te beëindigen wordt niet alleen aan de maatstaven van dit artikel getoetst, maar eveneens aan de maatstaven van redelijkheid en billijkheid.

Door een toenemende druk vanuit de Staat op banken om proactief op te treden tegen klanten die de bank gebruiken voor het financieren van criminele activiteiten constateren we dat die banken het niet altijd even nauw nemen met de belangen van hun klanten en verzaken zij daardoor hun bijzondere zorgplicht. Het valt daarbij ook op dat met name kleinere ondernemingen (en ondernemers) getroffen worden door deze maatregelen van banken. De grotere ondernemingen ontspringen de dans.

Het is dan ook belangrijk om zo snel mogelijk een advocaat in te schakelen bij het eerste signaal, meestal in de vorm van een schriftelijk besluit van de bank, dat een bank onderzoek doet naar u, uw onderneming, uw activiteiten of transacties. Boumans & Partners Advocaten heeft inmiddels uitgebreide ervaring in het bijstaan van cliënten bij dergelijke kwesties. Wij kunnen u gedurende een beëindigingprocedure op verschillende manieren bijstaan.

Wij kunnen u adviseren over welke handelingen u dient te verrichten om verdenkingen tegen te gaan door bijvoorbeeld uw administratie op orde te krijgen en proactief transparantie te bieden over bepaalde handelingen zoals het ontvangen van contant geld. Daarnaast kunnen onze advocaten een bezwaar bij de bank indienen en ook namens u onderhandelen met die bank. Als laatst kunnen wij een besluit bij de rechter aanvechten in een kort geding of bodemprocedure. Dit doen wij indien uw belangen onvoldoende zijn meegenomen in een besluit van een bank of indien de bank onzorgvuldig heeft gehandeld gedurende de opzegprocedure. Binnen dat kader, indien van toepassing, kunnen wij ons ook specifiek verzetten tegen een EVR of IVR registratie en de duur daarvan. Rechters beoordelen dergelijke registraties strenger vanwege de verstrekkende gevolgen waaronder de onmogelijkheid om verzekeringen af te sluiten, dan wel tegen zeer hoge premies. Bovengenoemde juridische procedures zijn zeker niet kansloos zoals meerdere recente uitspraken hebben bewezen.

Banken maken toenemend gebruik van de bevoegdheid tot beëindigen en lijken de grenzen van toelaatbare beëindigingen van bankrelaties bewust op te zoeken. Dat betekent dat uw kans op het succesvol aanvechten van een besluit van de bank toeneemt. De jurisprudentie omtrent deze beëindigingen van bankrelaties is dus in volle beweging.